9 lis 2023

Archiwum Państwowe w Warszawie zaprasza na wystawę planszową „Nie rozmawiam z tyranami. Aktywność polityczna, społeczna i niepodległościowa kobiet w początkach XX wieku w zaborze rosyjskim”. Można ją oglądać od 10 do 30 listopada w wejściu do Archiwum Państwowego w Warszawie przy ul. Krzywe Koło 7.
Ekspozycja ta opowiada o częstokroć już zapomnianych polskich konspiratorkach z początków ubiegłego stulecia. O odważnych Polkach, z których tylko niektórym dane było zobaczyć wolną ojczyznę, a losy innych częstokroć giną gdzieś na zsyłce, w tajdze, na Syberii. Jak wskazuje kuratorka wystawy Marta Rzepecka-Aleksiejuk „już po powstaniu listopadowym car Mikołaj I w korespondencji z namiestnikiem Królestwa Polskiego Iwanem Paskiewiczem pisał, że lęka się polskich kobiet, ponieważ »ten szatański naród zawsze działał przez nie«. Trzydzieści lat później – w czasach powstania styczniowego – rosyjski publicysta, poeta, tłumacz Mikołaj Wasyliewicz Berg twierdził: »kobieta polska jest wiecznym, nieubłaganym i nieuleczalnym spiskowcem«”. Na początku XX stulecia było podobnie.
Materiały wykorzystane na wystawie APW wymagały od archiwistów iście mrówczej pracy, benedyktyńskiej cierpliwości oraz detektywistycznej wnikliwości. Dzięki nim wiemy teraz znacznie więcej o owych kobietach, którym przyświecało zdanie wygłoszone podczas procesu przez jedną ze skazanych konspiratorek: „Nie rozmawiam z tyranami”.
Wstęp wolny, od poniedziałku do piątku w godz. 8-17. W weekend 11-12 listopada, z wziązku z Narodowym Świętem Niepodległości, wystawę można oglądać w godz. 10-18.

Grafika