2 paź 2017

Kim był Władysław Tarczyński?

Z zawodu był korektorem i stroicielem fortepianów. Urodził się 22 VI 1845 w Płocku w rodzinie szlacheckiej, pielęgnującej wartości patriotyczne i chrześcijańskie jako syn Kazimierza – właściciela wytwórni fortepianów i Agnieszki z Wachulskich. Do Łowicza przybył na stałe w 1862 roku. Od 1867 reklamował się jako korektor fortepianów, prowadząc jednocześnie ich skład i najem. Wspólnie z żoną Wandą z Karpowiczów, nauczycielką, założył w 1879 bezpłatną wypożyczalnię dla ludu. Cieszył się wielkim uznaniem i szacunkiem łowiczan. Był zapraszany do licznych komitetów obchodów i wystaw oraz uczestniczył w pracach różnych instytucji i stowarzyszeń. Należał do współzałożycieli i organizatorów Ochotniczej Straży Ogniowej w Łowiczu, dla której zaprojektował w 1881 wóz rekwizytowy, działał aktywnie w Towarzystwie Pożyczkowo-Oszczędnościowym (1899), Towarzystwie Wzajemnego Kredytu (1901), Towarzystwie Pomocy dla Biednych (1902), oddziale Towarzystwa Śpiewaczego „Lutnia” (1903), kole Polskiej Macierzy Szkolnej (1905) oraz oddziale Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (1908).

Wiele publikował na łamach pism warszawskich, w 1899 wydał zaś książkę „Łowicz. Wiadomości historyczne z dodaniem innych szczegółów”, był też autorem dzieł o charakterze religijnym. Swoje wspomnienia z pierwszych 9 miesięcy Wielkiej Wojny spisał w formie dziennika (wyd. przez NDAP w 2015). Największą jego pasją było jednak kolekcjonerstwo przedmiotów i dokumentów historycznych, stanowiących świadectwo dziejów i kultury państwa polskiego. Stały się one zalążkiem udostępnionych publicznie w 1905 w budynku łowickiej straży zbiorów Muzeum Starożytności i Pamiątek Historycznych, które do wybuchu I wojny światowej liczyło prawie 3 tys. eksponatów. Na zbiory Muzeum składały się przedmioty od czasów prahistorycznych aż po lata mu współczesne. Wśród nich były m.in. eksponaty archeologiczne, skamieniałości i minerały, broń, narzędzia i ubiory, przedmioty sztuki, medale i numizmaty, pieczęcie, a także tzw. zbiory biblioteczne, składające się z książek i dokumentów, planów i map oraz roczników pism.

Podczas I wojny światowej jego Muzeum było kilkakrotnie plądrowane przez Niemców. Za krytykę poczynań okupanta został internowany i osadzony na kilkanaście miesięcy w obozie jenieckim w Celle pod Hanowerem. Po powrocie do Łowicza mógł ocenić straty, który wyniosły kilkaset eksponatów. Zmarł 6 października 1918 roku, został pochowany na cmentarzu Emaus w Łowiczu. Przed śmiercią sporządził akt darowizny, na mocy której przekazał swoje zbiory miastu, czyniąc odpowiedzialnym za ich stan i bezpieczeństwo najmłodszego syna Mariana, córkę Jadwigę oraz jej męża Emila Balcera.

Prezentowane w kalendarzu ilustracje pochodzą z liczącego ponad 400 pozycji Zbioru Władysława Tarczyńskiego, stanowiącego najcenniejszy zespół archiwalny łowickiego oddziału Archiwum Państwowego w Warszawie. Jest on fragmentem zbiorów bibliotecznych dawnego Muzeum Starożytności i Pamiątek Historycznych oraz Muzeum Miejskiego im. Władysława Tarczyńskiego w Łowiczu. Wybrane zdjęcia i dokumenty są skromną ilustracją życia i działalności jednego z najwybitniejszych łowiczan z przełomu XIX i XX wieku.

Serdecznie zapraszamy.

Galeria

---