Author Archives: Redaktor

20 lat temu, 1 maja 2004 roku, dokładnie o północy, Polska stała się członkiem Unii Europejskiej! Posiadasz dokumenty i zdjęcia związane z okresem integracji naszego kraju z UE? Chcesz podzielić się swoimi wspomnieniami z tego ważnego momentu w dziejach Polski? Włącz się w akcję Archiwum Zjednoczonej Europy – #ArchiwumPLUE!

W Archiwach Państwowych przechowujemy różne świadectwa dołączenia Polski do Zjednoczonej Europy. Przede wszystkim są to dokumenty urzędowe, ulotki i plakaty zachęcające do udziału w referendum akcesyjnym, plakaty wyborcze do Parlamentu Europejskiego, artykuły, wycinki prasowe i dokumenty związane z konferencjami, debatami, dyskusjami na temat obecności Polski w UE.

Uzupełnij nasze zbiory swoimi materiałami i stwórz razem z nami Archiwum Zjednoczonej Europy!

Przekaż nam swoje relacje i materiały, które stanowić będą bezcenne źródła historyczne dla kolejnych pokoleń. Zostań świadkiem historii i podziel się wspomnieniami oraz pamiątkami. Sięgnij po: zdjęcia, albumy, listy, pocztówki, rysunki, plakaty, zapiski, notatki, pamiętniki, dzienniki, ulotki, wycinki prasowe, gazetki okolicznościowe, memy, nagrania audio, wideo i inne.

Uczestnikiem akcji może zostać każdy – osoby prywatne, stowarzyszenia, fundacje, instytucje, organizacje, wspólnoty społeczne.

Przekazane materiały zostaną udostępnione w serwisie Szukaj w Archiwach, gdzie każdy będzie mógł je przeglądać w formie online.

Jak przekazać swój materiał?

Odwiedź nas! W akcji biorą udział 32 Archiwa Państwowe i ich oddziały w całej Polsce. Materiały można przekazywać także drogą elektroniczną. Skontaktuj się w tej sprawie z Archiwum Państwowym znajdującym się najbliżej Twojego miejsca zamieszkania.

W trakcie wizyty zostaniesz poproszony przez pracownika Archiwum Państwowego o podpisanie umowy darowizny. W umowie potwierdzasz przekazanie materiałów oraz swoje prawo do dysponowania nimi.

Jeśli chciałbyś zachować dla siebie kopie przekazywanej dokumentacji, poinformuj o tym pracownika archiwum. Archiwum przygotuje dla Ciebie kopie przejmowanych materiałów w formie cyfrowej.

Zapraszamy do udziału w akcji!

W piątek, 19 kwietnia obchodziliśmy 81. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim – pierwszego z dwóch powstań zbrojnych na terenie Warszawy w okresie okupacji niemieckiej. Choć zryw Żydów warszawskich skazany był na niepowodzenie, podjęcie walki zbrojnej z Niemcami miało charakter odwetowy, aby zadać wrogowi jak najwięcej strat. Nie chcąc ginąć biernie, powstańcy wybrali śmierć z bronią w ręku.

W ramach obchodów rocznicy powstania, za pośrednictwem naszych mediów społecznościowych, zaprezentowaliśmy trzy czarno-białe fotografie. Zdjęcia udało się rozpoznać w trakcie kwerendy w zespole archiwalnym 72/482 Urzędu Szefa Okręgu Warszawskiego, przeprowadzonej przez Macieja Aleksiejuka z Sekcji Kwerend APW. Odbitki fotograficzne (brak negatywów) zostały naklejone na karty katalogowe zawierające lakoniczne dane w języku niemieckim dotyczące m.in. lokalizacji, tematu, a także zawierające informacje: datę dzienną wykonania zdjęcia, model aparatu, numer negatywu, nazwisko autora oraz skrót instytucji posiadającej negatyw.

O konsultację merytoryczną poprosiliśmy dr Agnieszkę Kajczyk – kierowniczkę Działu Dokumentacji Dziedzictwa Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma. W trakcie rozmowy udało się ustalić, że zaprezentowane fotografie, to seria zdjęć z getta warszawskiego wykonana wiosną 1942 roku przez fotografa o nazwisku Reimitz z niezidentyfikowanej niemieckiej jednostki propagandowej. Według dr Kajczyk w okresie, z którego pochodzą fotografie, do getta warszawskiego przybyła także niemiecka ekipa filmowa. Ostatecznie z zapisu filmowego realizowanego w kwietniu i maju 1942 r. na czarno-białej taśmie 35 mm, a także kolorowej o formacie 16 mm, nigdy nie powstał ukończony film. Zarówno fotografie z zespołu archiwalnego 72/482, jak i wspomniane zapisy filmowe powstały zaledwie na trzy miesiące przed Wielką Akcją Likwidacyjną getta warszawskiego, w czasie której 300 tysięcy warszawskich Żydów zostało zamordowanych w obozie zagłady w Treblince.

Prezentowane fotografie wykonano prawdopodobnie tego samego dnia, w tym samym miejscu przed bramą Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej. Warto zaznaczyć, że autor wykonywał zdjęcia, znajdując się poza terenem getta.

Fotografie oznaczone numerami 494 i 495 przedstawiają scenę mającą miejsce przed bramą do getta przy ul. Okopowej u wylotu ulicy Gęsiej. Na obu ujęciach widzimy Żydówkę „złapaną” przez funkcjonariuszy Żydowskiej Służby Porządkowej na szmuglowaniu ziemniaków ze strony aryjskiej do getta. W tym czasie szmuglerzy nieustannie przemieszczali się pomiędzy dwoma światami, przechodząc przez wachę getta na ul. Okopowej róg Gęsiej vis-à-vis bramy Cmentarza Żydowskiego.

Fotografia nr 499 została wykonana naprzeciwko bramy do getta na ul. Gęsiej. Po drugiej stronie ul. Okopowej, znajduje się wejście na Cmentarz Żydowski, który od grudnia 1941 r. wyłączony był z obszaru getta. Aby się do niego dostać, żałobnicy udający się na pogrzeb musieli okazać specjalną przepustkę.

Fotografia nr 501 przedstawia grupę przechodniów – mieszkańców getta, przechodzących wzdłuż ulicy. Ujęcie zostało wykonane na ul. Waliców 23 przy skrzyżowaniu z ul. Krochmalną.

Zapraszamy do obejrzenia skanów rozpoznanych fotografii i relacji ze spotkania z dr Agnieszką Kajczyk.

Fotografia wykonana przed bramą do getta przy ul. Okopowej u wylotu ulicy Gęsiej

Zdjęcie 1 z 10

Galeria

Wystawa „Warszawa od nowa. Działalność Biura Odbudowy Stolicy” już otwarta!

Od wtorku 2 kwietnia zapraszamy do zwiedzania naszej nowej wystawy czasowej. Tematem „Warszawy od nowa” jest działalność Biura Odbudowy Stolicy, którego akta przechowywane są w Archiwum Państwowym w Warszawie. W 2011 roku zostały one wpisane na listę Programu „Pamięć Świata” UNESCO, obejmującego najcenniejsze i najważniejsze dokumenty w dziejach ludzkości.
Na wystawie prezentujemy archiwalia związane z powojenną odbudową stolicy Polski ze zniszczeń wojennych: zdjęcia, plany, szkice, dokumenty, legitymacje. Dopełnieniem ekspozycji są pamiątki rodzinne przekazane nam przez osoby prywatne – świadków odbudowy Warszawy. Dokumenty te prezentujemy w ramach akcji społecznej Archiwum Odbudowy Stolicy prowadzonej przez APW.
Dzięki uprzejmości Warszawskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego oraz Zarządu Dróg Miejskich w Warszawie, wystawę można oglądać w dolnej części Galerii W-Z. Miejsce ekspozycji jest nieprzypadkowe, gdyż to część Warszawy na stałe wpisana w krajobraz (od)budowy powojennej stolicy. Organizatorem wystawy jest Archiwum Państwowe w Warszawie, a honorowy patronat nad ekspozycją objął Oddział Warszawski PTTK.
Wystawa będzie dostępna dla odwiedzających do 15 kwietnia.
Serdecznie zapraszamy!

20 marca 2024 r., o godz. 12, miała miejsce kolejna odsłona wystawy Chłopi w archiwach. Wystawa towarzyszy obchodom setnej rocznicy przyznania Władysławowi Stanisławowi Reymontowi literackiej Nagrody Nobla. Ekspozycję tworzą materiały dotyczące historii chłopów, zgromadzone w zbiorach Archiwów Państwowych z różnych miast oraz tematycznie korespondujące z nimi obrazy z filmu Chłopi autorstwa Hugh i DK Welchmanów. Wystawa jest efektem współpracy Archiwum Państwowego w Warszawie, Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim, Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, producenta Breakthru Films oraz Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Adama Próchnika w Piotrkowie Trybunalskim.

Po ekspozycji na terenie łódzkiej Manufaktury wystawa została zaprezentowana w nieodległym Piotrkowie Trybunalskim. Oficjalne otwarcie wystawy miało miejsce przed gmachem Mediateki 800-lecia – siedziby Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Adama Próchnika w Piotrkowie Trybunalskim, przy ul. Marii Curie-Skłodowskiej 3. W wernisażu Chłopów w archiwach wzięli udział przedstawiciele miejscowych instytucji i urzędów: dr Tomasz Matuszak – dyrektor Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim, wiceprezydent Miasta Piotrkowa Trybunalskiego Andrzej Kacperek oraz Dyrektorka Miejskiej Biblioteki Publicznej w Piotrkowie Trybunalskim Renata Wojtczak. Z ramienia Archiwum Państwowego w Warszawie – współtwórcy ekspozycji – w wydarzeniu wzięli udział dr Aleksandra Janiszewska i Adrian Kossowski z Oddziału Popularyzacji Zasobu Archiwalnego APW.

Wystawę w Piotrkowie Trybunalskim można zwiedzać do połowy maja, skąd uda się w dalszą trasę, w kierunku Pomorza Zachodniego. Miejscami docelowymi ekspozycji będą miasta Koszalin i Międzyzdroje.

Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji z wernisażu wystawy w Piotrkowie Trybunalskim.

Fotorelacja 

1. fot. Maciej Hubka

Zdjęcie 1 z 13

Galeria

Serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w 3. edycji konkursu Bez korzeni nie zakwitniesz. Moja Wielka i Mała Ojczyzna.

Jeśli jesteś uczniem szkoły podstawowej z klasy 4-7, lubisz słuchać historii rodzinnych, lubisz oglądać stare fotografie, rozmawiać z rodziną o dawnych czasach i chcesz kreatywnie przedstawić zasłyszane opowieści, to ten konkurs jest właśnie dla Ciebie! Konkurs organizowany jest przez Archiwa Państwowe i Ministerstwo Edukacji Narodowej. Koordynatorem tegorocznej edycji jest Archiwum Państwowe w Lublinie.
Szczegółowe informacje dostępne są tutaj: https://archiwarodzinne.gov.pl/konkurs/konkurs-bez-korzeni-nie-zakwitniesz-moja-wielka-i-mala-ojczyzna-?fbclid=IwAR32x3Ac-vsiST-q-Qm0VcLM5WrloJTbsCqy0S_SYonV70rmZSRc_LYkGCY

Plakat