Dzięki dofinansowaniu przyznanemu przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych Archiwum Państwowe w Warszawie mogło przystąpić do realizacji trzech projektów o charakterze edukacyjnym.
Pierwszy, pt. „Educare necesse est….”, to organizowana 6–7 czerwca br. konferencja połączona z seminarium przeznaczonym dla archiwistów i nauczycieli, którzy wykorzystują źródła archiwalne w działaniach edukacyjnych. Jego celem jest: omówienie wykorzystania źródeł archiwalnych dokumentujących polskie drogi do niepodległości (2. Poł. XIX w.–XX w.) w pracy edukacyjnej archiwów; pogłębienie wiedzy w zakresie przygotowywania projektów wystawienniczych i wydawniczych; omówienie metod pracy przydatnych w działaniach edukacyjnych realizowanych w archiwach; zapoznanie ze zmianami w edukacji historycznej w kontekście reformy strukturalnej i programowej. Projekt nawiązuje do zorganizowanej w 2016 r. konferencji „Educare necesse est — ale jak i dlaczego”, która pokazała, w jaki sposób różne środowiska wykorzystują źródła archiwalne oraz jakie mają potrzeby w tym zakresie. Obecny projekt, odpowiadając na te potrzeby, koncentruje się na konkretnych tematycznie źródłach, nawiązujących do rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości oraz pokazujących, w jaki sposób kształtowała się świadomość Polaków. Jego celem nie jest tylko charakterystyka źródeł, ale też omówienie możliwości ich wykorzystania zarówno przez archiwum, jak i nauczyciela czy ucznia, czyli zwrócenie uwagi na metodykę pracy ze źródłem. W ramach projektu przewidziane jest seminarium poświęcone metodyce przygotowywania wystaw i wydawnictw popularyzujących materiały archiwalne, jak również realizacji w praktyce różnych form działań edukacyjnych. Ponadto przygotowujemy „Podręcznik dobrych praktyk edukacyjnych”, przeznaczony nie tylko dla edukatorów archiwalnych.
Naszymi partnerami przy realizacji tego projektu oprócz Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych są: Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli, Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego.
Drugi projekt, pt. „Na prawo most, na lewo most, a dołem Wisła płynie….”, to wystawa plenerowa ukazująca rzekę Wisłę w dziejach Warszawy i jej mieszkańców — jej miejsce, rolę, różne funkcje i znaczenie. Jest przygotowywana z myślą o dwóch wydarzeniach organizowanych we wrześniu, tj. Europejskich Dniach Dziedzictwa (hasło tegoroczne EDD: „Krajobraz dziedzictwa — dziedzictwo krajobrazu”) i Festiwalu Nauki. Ma na celu przypomnienie roli Wisły w różnych okresach historii Warszawy na podstawie zachowanych materiałów ikonograficznych (mapy, plany, fotografie, plakaty, rysunki) i aktowych, a także pokazanie rzeki i jej otoczenia od czasów niemal legendarnych (legenda o warszawskiej Syrence) do połowy XX w. ze zwróceniem uwagi na jej funkcje gospodarcze, społeczne, komunikacyjne, militarne i kulturowe.
Wystawa obejmująca 20 plansz, przygotowana w polskiej i angielskiej wersji językowej, będzie eksponowana we wrześniu na Barbakanie, w sąsiedztwie Starego Miasta, gdzie będą ją mogli obejrzeć warszawiacy oraz turyści odwiedzający stolicę, polscy i zagraniczni. Ekspozycji towarzyszyć będzie katalog, pamiątkowa pocztówka przygotowana na podstawie materiałów ikonograficznych ze zbiorów APW oraz wielkoformatowe puzzle przeznaczone do zajęć edukacyjnych dla uczestników lekcji archiwalnych planowanych w trakcie Festiwalu Nauki.
Trzeci projekt — „Kalendarz ścienny na 2018 rok: Władysław Tarczyński (1845–1918) i jego zbiory” — to kalendarz przygotowany z okazji przypadającej w roku przyszłym 100. rocznicy śmierci Władysława Tarczyńskiego, wybitnego działacza społecznego, literata i muzealnika żyjącego w Łowiczu na przełomie XIX i XX w., założyciela otwartego w 1907 r. Muzeum Starożytności i Pamiątek Historycznych w Łowiczu. Jego publiczna prezentacja jest przewidziana we wrześniu br., podczas uroczystości jubileuszu Muzeum w Łowiczu.
W kalendarzu zostaną zaprezentowane materiały z przechowywanego w oddziale APW w Łowiczu zbioru W. Tarczyńskiego, ilustrujące życie prywatne twórcy i jego działalność społeczną. Wewnątrz znajdzie się też biogram twórcy z charakterystyką zbiorów.
Wydawnictwo będzie stanowiło znakomitą pomoc dydaktyczną dla nauczycieli oraz uczniów szkół podstawowych i średnich na lekcjach historii, rozbudzi zainteresowanie historia lokalną, jak również pokaże postać Tarczyńskiego i jego rolę w ratowaniu dziedzictwa przeszłości państwa, miasta i regionu w czasach zaborów. Partnerem projektu jest Starostwo Powiatowe w Łowiczu.
