ARCHIWUM PAŃSTWOWE W WARSZAWIE
Szanowni Klienci
Bardzo dziękujemy wszystkim biorącym udział w testowaniu bazy Miejsc Przechowywania Dokumentacji Osobowej i Płacowej.
Dzięki Państwa sugestiom finalna wersja bazy będzie lepiej odpowiadała Państwa potrzebom.
Na czas wprowadzania poprawek na stronie APW dostępna będzie poprzednia wersja bazy
ewidencja.warszawa.ap.gov.pl
Nasz zespół pozostaje do Państwa dyspozycji. Dziękujemy za zaufanie i współpracę.
Z poważaniem, Zespół APW
Konkurs „Bez korzeni nie zakwitniesz. Moja Wielka i Mała Ojczyzna” rozstrzygnięty!
Poznaliśmy laureatów tegorocznej 3. edycji konkursu „Bez korzeni nie zakwitniesz. Moja Wielka i Mała Ojczyzna”. Spośród 46 prac, które zakwalifikowały się do szczebla ogólnopolskiego, Kapituła Konkursu wyłoniła 3 laureatów. 12 uczestników otrzymało wyróżnienia i 3 pozaregulaminowe nagrody specjalne.
Konkurs był skierowany do uczniów klas 4-7 szkół podstawowych. Zadanie konkursowe polegało na stworzeniu drzewa genealogicznego swojej rodziny. Uczniowie w poszukiwaniu materiałów sięgali do rodzinnych zbiorów oraz korzystali z dokumentów przechowywanych w Archiwach Państwowych.
Udział w konkursie był nie tylko okazją do dobrej zabawy, ale również najlepszym dowodem na to, że historia zarówno w skali mikro, czyli naszych małych ojczyzn (wsi, miast i miasteczek), jak i makro, czyli naszej wspólnej ojczyzny, jednoczy całe rodziny.
Laureatami konkursu zostali:
• I miejsce – Wiktoria Rozenberg, Szkoła Podstawowa w ZSP im. Jana Pawła II w Rudnikach,
• II miejsce – Alicja Kowalczyk, Szkoła Podstawowa im. Polskich Dzieci Syberyjskich w Starej Wsi,
• III miejsce – Magdalena Darłak, Publiczna Szkoła Podstawowa nr 12 im. Jana Pawła II w Stalowej Woli.
Wyróżnienia otrzymali:
• Filip Pater, Szkoła Podstawowa w Starej Słupi,
• Nina Pańczyk, Szkoła Podstawowa w Starym Chwalimiu,
• Aleksandra Księżak, Szkoła Podstawowa nr 1 im. Lotników Polskich w Poddębicach,
• Filip Wawrzyniak, Szkoła Podstawowa nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi im. A. Mickiewicza w Chrzanowie,
• Szymon Urbanek, Szkoła Podstawowa Nr 8 w Krośnie,
• Oliwier Sroga, Szkoła Podstawowa nr 1 w Szprotawie,
• Pola Płoszczyca, Szkoła Podstawowa nr 1 im. Władysława Jagiełły w Osieku,
• Aleksandra Burchat, Szkoła Podstawowa im. Wincentego Rogali w Karsinie,
• Nadia Kira Śliwińska, Szkoła Podstawowa nr 5 im. Józefa Wybickiego w Mińsku Mazowieckim,
• Zofia Herczak, Publiczna Szkoła Podstawowa Sióstr Salezjanek w Ostrowie Wielkopolskim,
• Mieszko Pauch, Szkoła Podstawowa nr 2 w Pelplinie,
• Stanisław Michalski, Zespół Szkół Zaradni Odważni Oryginalni w Wilkowyi.
Ponadto Kapituła Konkursu przyznała trzy pozaregulaminowe Nagrody Specjalne:
• 1 nagroda specjalna – Lidia Kocher, Szkoła Podstawowa nr 97 we Wrocławiu – za różnorodność źródeł i spójną kompozycję pracy oraz wzorcowe spełnienie kryterium innowacyjności – interdyscyplinarne wykorzystanie projektu na lekcji;
• 2 nagroda specjalna – Mirosław Matosz, Zespół Szkolno-Przedszkolnych nr 1, Szkoła Podstawowa nr 25 im. Wł. Broniewskiego w Lublinie – za ukazanie w sposób kompleksowy i spójny dziejów rodziny z innowacyjnym wykorzystaniem dostępnych narzędzi przekazu;
• 3 nagroda specjalna – Maciej Kuczyński, Szkoła Podstawowa im. Marii Skłodowskiej-Curie w Kawęczynie – za prezentację stanowiącą swoisty przewodnik genealogiczny, wykorzystanie metod tradycyjnych i nowoczesnych technologii w badaniach oraz za próbę zrozumienia historii i jej wpływu na losy rodziny.
Serdecznie gratulujemy laureatom i wyróżnionym w konkursie uczniom!
Konkurs „Bez korzeni nie zakwitniesz. Moja Wielka i Mała Ojczyzna” to wspólne przedsięwzięcie Archiwów Państwowych oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej. Koordynatorem tegorocznej edycji jest Archiwum Państwowe w Lublinie.
Media o wystawie „Chłopi w Archiwach”
20 marca 2024 r. odbył się uroczysty wernisaż naszej wystawy „Chłopi w Archiwach” w Piotrkowie Trybunalskim. W otwarciu ekspozycji i towarzyszącej jej konferencji prasowej wzięli udział przedstawiciele Archiwum Państwowego w Warszawie. Zapraszamy do przeglądu relacji z tego wydarzenia.
https://www.youtube.com/watch?v=kx97SPEURk4&t=712s
https://www.piotrkowski24.pl/chlopi-w-archiwach-przed-mediateka/
https://epiotrkow.pl/news/Wystawa-Chlopi-w-Archiwach-oficjalnie-otwarta,54064
Książka „Nie rozmawiam z tyranami” już jest dostępna!
8 marca br. obchodzimy Międzynarodowy Dzień Kobiet. Z tej okazji Archiwum Państwowe w Warszawie przedstawia najnowszą publikację, poświęconą działalności konspiracyjnej Polek, pt. „Nie rozmawiam z tyranami. Aktywność polityczna, społeczna i niepodległościowa kobiet w początkach XX wieku w zaborze rosyjskim”. Album opowiada o częstokroć już zapomnianych polskich konspiratorkach z początków ubiegłego stulecia. O odważnych Polkach, z których tylko niektórym dane było zobaczyć wolną ojczyznę, a losy innych częstokroć giną gdzieś na zsyłce, w tajdze, na Syberii. Jak wskazuje współautorka projektu Marta Rzepecka-Aleksiejuk: „Już po powstaniu listopadowym car Mikołaj I w korespondencji z namiestnikiem Królestwa Polskiego Iwanem Paskiewiczem pisał, że lęka się polskich kobiet, ponieważ »ten szatański naród zawsze działał przez nie«. Trzydzieści lat później – w czasach powstania styczniowego – rosyjski publicysta, poeta, tłumacz Mikołaj Wasyliewicz Berg twierdził: »kobieta polska jest wiecznym, nieubłaganym i nieuleczalnym spiskowcem«”. Na początku XX stulecia było podobnie, a kolejne lata rewolucyjne 1904-1908 – jak pisał historyk Adam Próchnik – otworzyły przed ruchem socjalistycznym zaboru rosyjskiego zupełnie nowe perspektywy. Otworzyły je także przed ruchem kobiecym. Jak piszą autorki koncepcji publikacji: „Ówczesne działaczki wniosły wkład w wydarzenia, rozgrywające się w niespokojnych czasach I połowy XX w.: walkę z zaborcami, działalność partii politycznych w nurcie socjalistycznym i ruchów społecznych, w tym anarchistycznym, rewolucję 1905 r., a wreszcie I i II wojnę światową”. Przyjmowały taką postawę, „uznając zaangażowanie w sprawy niepodległościowe za spełnienie obywatelskiego obowiązku”. Warto wspomnieć, iż zwieńczeniem zaangażowania Polek w walkę o wolność było przyznanie im praw wyborczych po odzyskaniu niepodległości, 28 listopada 1918 r.
Materiały wykorzystane w albumie wymagały od archiwistek APW iście mrówczej pracy, benedyktyńskiej cierpliwości oraz detektywistycznej wnikliwości. Dzięki nim wiemy teraz znacznie więcej o owych kobietach, którym przyświecało zdanie wygłoszone podczas procesu przez jedną ze skazanych konspiratorek: „Nie rozmawiam z tyranami”.
Przypominamy, że w wejściu do Archiwum Państwowego w Warszawie, przy ul. Krzywe Koło 7 można obejrzeć wystawę planszową, poświęconą bohaterkom powyższej publikacji.
Zapraszamy do pobierania bezpłatnych egzemplarzy publikacji w formie elektronicznej! Pobierz – Nie rozmawiam z tyranami
Warto zaznaczyć, że noblowski sukces Reymonta wziął się także stąd, że dzieło promowały polskie instytucje. Reymonta do Nagrody Nobla wysunęła już w roku 1918 Akademia Umiejętności w Krakowie. Sam pisarz odrobinę sceptycznie oceniał swoje szanse. „Tak porywająco kreślicie możliwe zwycięstwo, że rozdyndałem się do głębi. Nie wierzę, a równocześnie bronię się przed rozmarzaniem i snuciem przypuszczeń – a jeśli. A jeśli, to juści, że Wam będę zawdzięczał”, pisał w liście do polskiego konsula w Szwecji. A jednak udało się. Dziś książka znana jest na całym świecie, a nad Wisłą znajduje się od lat w kanonie lektur szkolnych.
Do jej popularyzacji przyczyniła się także sztuka filmowa. „Chłopów” zekranizowano pierwszy raz jeszcze zanim Reymont otrzymał literacką Nagrodą Nobla. Ten czarno-biały film powstał w roku 1922, niestety nie przetrwał do naszych czasów. Kolejna adaptacja powstała w 1972 roku i jako serial do dziś często gości na ekranach stacji telewizyjnych. Rok 2023 przyniósł kolejną kinową ekranizację. Twórcy nominowanego do Oscara dzieła „Twój Vincent” przygotowali pełnometrażowy film animowany, zrealizowany techniką malarską, w oparciu o nagrania z aktorami.
Obchodom stulecia przyznania Władysławowi Reymontowi literackiej Nagrody Nobla towarzyszyło uroczyste otwarcie wystawy „Chłopi w Archiwach” na dziedzińcu Manufaktury w Łodzi. Wystawa jest efektem współpracy Archiwum Państwowego w Warszawie, Archiwum Państwowego w Łodzi, Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, producenta Breakthru Films i Muzeum Fabryki w Łodzi.
Wernisaż rozpoczął się przemowami, m.in. Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych dr. Pawła Pietrzyka, Pani Dyrektor Archiwum Państwowego w Warszawie Magdaleny Wiercińskiej oraz Dyrektora Archiwum Państwowego w Łodzi Bartosza Góreckiego. Głos zabrali także przedstawiciele twórców filmu „Chłopi”. To wyjątkowe wydarzenie uświetnił wykład Anny Chmielewskiej z Archiwum Państwowego w Warszawie Sekcja w Łowiczu o historii tradycyjnego czepca weselnego oraz występ Zespołu Tańca Ludowego „Harnam” im. Jadwigi Hryniewieckiej.
Na prezentowanej wystawie kadry z najnowszych filmowych „Chłopów” zestawiliśmy z archiwaliami pochodzących z zasobów Archiwów Państwowych w całym kraju. Są to kopie cyfrowe dokumentów, planów, szkiców, rękopisów, zdjęć, pocztówek, wycinanek, fotosów, grafik… Całe mnóstwo skarbów z naszych zasobów – stąd nazwa ekspozycji: „Chłopi w Archiwach”. Opowiadają one o tamtej epoce i jej bohaterach. Przede wszystkim o historii chłopów, ich życiu, folklorze i tradycjach. Opowiadają także o samym Reymoncie i kluczowych momentach jego życia. Nasze archiwalia wspominają też o sztuce z tamtej epoki, która wywarła wyraźny wpływ tak na autora „Chłopów”, jak i na najnowszą ekranizację jego dzieła.
Miejsce otwarcia ogólnopolskiej wystawy „Chłopi w Archiwach” też nie jest przypadkowe. Wszak to zaledwie 40 km od Łodzi znajdują się Lipce Reymontowskie, czyli miejsce, w którym rozgrywa się akcja powieści. Z Reymontem łączy Łódź także „Ziemia obiecana”, inna słynna powieść, również zekranizowana. Trudno też o inne miasto, które tak kojarzyłoby się z polską kinematografią.
Wystawę można zwiedzać do 7 marca br., po czym ruszy w trasę po innych częściach Polski, o czym będziemy Państwa informować na bieżąco.
Zapraszamy do obejrzenia relacji fotograficznej z otwarcia wystawy „Chłopi w archiwach”.
Strona została opracowana w ramach projektu Polska Akademia Dostępności realizowanego przez Fundację Widzialni i Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji