Redaktor – Strona 3 – ARCHIWUM PAŃSTWOWE W WARSZAWIE

2 maja Archiwum nieczynne

Posted on 22 kwietnia 2025 - 07:06 by Redaktor

Fioletowe zdjęcie czytelni z krzesłami, stołami, księgozbiorem i balustradą na podwyższeniu. Na środku czerwony komunikat na szarym tle.

Zgodnie z Zarządzeniem nr 6 Prezesa Rady Ministrów z 27 lutego 2025 r. w sprawie wyznaczenia dla członków korpusu służby cywilnej dni wolnych od pracy oraz konieczność zapewnienia Pracownikom „odbioru” dnia wolnego w zamian za dzień świąteczny – przypadający w sobotę 3 maja 2025 r., Archiwum Państwowe w Warszawie wraz z oddziałami zamiejscowymi i sekcjami w Grodzisku Mazowieckim, Łowiczu, Milanówku, Mławie, Otwocku i Pułtusku 2 maja 2025 r. będzie nieczynne.

Zapraszamy od poniedziałku, 5 maja br.

Fioletowe zdjęcie czytelni z krzesłami, stołami, księgozbiorem i balustradą na podwyższeniu. Na środku czerwony komunikat na szarym tle.

1000-lecie koronacji Bolesława Chrobrego

Posted on 18 kwietnia 2025 - 06:00 by Redaktor

Stary dokument z tekstem odręcznym w języku polskim

Koronacja królewska Bolesława Chrobrego, która odbyła się 18 kwietnia 1025 r. w katedrze gnieźnieńskiej, stanowiła jeden z kluczowych momentów w kształtowaniu się polskiej państwowości. Łącznie w historii Polski po tytuł królewski sięgnęło 28 monarchów z dynastii Piastów, Przemyślidów, Andegawenów i Jagiellonów oraz wybranych w ramach wolnej elekcji (wśród nich trzech przedstawicieli dynastii Wazów).

W zasobie Archiwum Państwowego w Warszawie i jego oddziałów zamiejscowych znajdują się liczne archiwalia dotyczące królów Polski, chociażby potwierdzenie praw i przywilejów Mogielnicy przez króla Zygmunta Augusta z 1566 r. Posiadamy też oryginalne dokumenty z XVII i XVIII wieku, m.in. przywilej króla Jana Kazimierza dla cechu stolarzy, szklarzy i tokarzy w Łowiczu, potwierdzenia praw i przywilejów miasta Piaseczna przez Augusta III i Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz dwa listy Stanisława Augusta Poniatowskiego do burgrabiego Jana Kantego Fontany.

Rozłożone dwie karty z tekstem odręcznym w języku polskim i rysunkiem herbu z czerwono-niebieską tarczą — Dyplom nobilitacyjny, w którym Stanisław August Poniatowski nadaje Augustowi Wilhelmowi Arndtowi szlachectwo i herb Puchacz, 1791 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/205/0/-/1308.

Rozłożone dwie karty z odręcznym tekstem w języku polskim — Dyplom nobilitacyjny, w którym Stanisław August Poniatowski nadaje Augustowi Wilhelmowi Arndtowi szlachectwo i herb Puchacz, 1791 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/205/0/-/1308.

Fotografia w sepii ukazująca posąg króla, przed nim kamienny element, w tle domy i siedzący człowiek — Posąg Kazimierza Wielkiego w podwórzu domu przy ul. Grzybowskiej 24 w Warszawie, ok. 1897 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/1606/0/1/194.

Na ilustracji widać portret mężczyzny w szacie królewskiej i koronie w ramie, wokół ozdobne wzory i napisy w językach polskim i rosyjskim — Portret Władysława II Jagiełły autorstwa Jana Matejki w programie teatralnym z czasów zaborów
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/201/0/6/64/593.

Na karcie widać tekst pisany szyfrem ze wstępem po łacinie — Tajne listy króla polskiego Zygmunta Augusta do Stanisława Hozjusza posła Rzeczypospolitej Polskiej na dworze rzymskim w 1549 r. i 50 umówionymi znakami pisane, odpis z 1850 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/4091/0/1/125.

Stary dokument z tekstem po łacinie — Zygmunt August potwierdza na prośbę burmistrza i rajców wszystkie prawa i przywileje miasta Mogielnicy, 1566 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie Oddział w Pułtusku, sygn. 79/1/0/7/1.

Na ilustracji widać brodatego mężczyznę w średnim wieku w szatach królewskich — Portret króla Zygmunta Augusta
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/201/0/25/2931/5.

Karta z tekstem w języku polskim i wizerunkiem pieczęci — Autograf króla Zygmunta Augusta z 1570 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/4091/0/1/126/4.

Fotografia portretu mężczyzny w renesansowym stroju z dwoma herbami po bokach, ptakiem u góry, napisem po łacinie i sceną batalistyczną w tle — Portret króla Stefana Batorego
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/201/0/25/89/28.

Dokument z tekstem w języku niemieckim — Kopia praw i artykułów dla majstrów i czeladników warszawskich z czasów Władysława IV, Stefana Batorego, Augusta II i Augusta III
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/1049/0/-/18.

Rozłożone dwie karty z tekstem w języku niemieckim — Kopia praw i artykułów dla majstrów i czeladników warszawskich z czasów Władysława IV, Stefana Batorego, Augusta II i Augusta III
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/1049/0/-/18.

Wycinek prasowy ukazujący popiersie kobiety w średnim wieku w szacie królewskiej i koronie — Anna Jagiellonka według rzeźby z sarkofagu na Wawelu
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/201/0/25/852/3.

Na czarno-białej fotografii widać pomnik mężczyzny w stroju królewskim z krzyżem i mieczem na kolumnie — Kolumna Zygmunta na placu Zamkowym
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/1630/0/-/X-339.

Owalny portret mężczyzny z długimi włosami w stroju z epoki baroku — Król Jan II Kazimierz
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/201/0/25/859/3.

Stary dokument z tekstem w języku polskim — Przywilej króla Jana Kazimierza dla cechu stolarzy, szklarzy i tokarzy w Łowiczu, 1652 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/4237/0/1/1.

Czarno-biała fotografia ukazująca pomnik mężczyzny na koniu i dwojga mężczyzn pod jego stopami, po bokach wyrzeźbione kartusze herbowe, a przed pomnikiem elegancko ubrany młody mężczyzna — Pomnik króla Jana III Sobieskiego, ok. 1880 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/1606/0/1/37.

August II z ryciny Pierre'a Dreveta według portretu François de Troya
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/201/0/25/40/4.

Dokument z tekstem po łacinie — Ekstrakt z ksiąg grodzkich rawskich oblaty dokumentu z 27 lutego 1728 r., w którym August II król potwierdza dokument Jana Kazimierza informujący, że w księgach Metryki Koronnej kancelarii większej oblatowano dokument, 1736 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 79/1/0/1.5/217.

Karta z tekstem w języku niemieckim — Zatwierdzone przez Augusta II przywileje dla rzemieślników z Pragi i Skaryszewa, 1771 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/1049/0/-/17.

Na ilustracji widać mężczyznę w średnim wieku w szatach królewskich, w tle korona, pod spodem napis w języku francuskim i kartusz herbowy — Portret króla Stanisława Leszczyńskiego
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/201/0/25/1305/3.

Karta z odręcznym tekstem po łacinie — Potwierdzenie praw i przywilejów miasta Piaseczna przez Augusta III, króla polskiego, 1740 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie Oddział w Grodzisku Mazowieckim, sygn. 73/1404/0/11/45.

Dokument z odręcznym tekstem po łacinie, inicjałem z wkomponowanym wizerunkiem orła w koronie, herbem w koronie u góry i namalowaną szarfą z napisem po łacinie, u dołu pieczęć — Król August III potwierdza dokument z 20 lutego 1595 r., w którym Zygmunt III nadaje dla miasta Wiskitek prawa magdeburskie, 1750 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie Oddział w Grodzisku Mazowieckim, sygn. 73/226/0/-/1.

Na rycinie widać łuk triumfalny, pod nim ludzi schodzących schodami, po prawej stronie stojącego mężczyznę, a w tle drzewa, u dołu podpis w języku polskim pisany na maszynie — Łuk Triumfalny projektowany w Warszawie przed Bernardynami na koronację Augusta III, 1734 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/3381/0/1/2532.

Na rycinie widać łuk triumfalny, u dołu podpis w języku polskim pisany na maszynie — Projekt Łuku Triumfalnego dla Augusta III, 1736 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/3381/0/1/2539.

Dokument z tekstem odręcznym po łacinie — Potwierdzenie praw i przywilejów miasta Piaseczna przez Stanisława Augusta Poniatowskiego, 1766 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie Oddział w Grodzisku Mazowieckim, sygn. 73/1404/0/11/46.

Dwie karty z tekstem odręcznym po łacinie — Potwierdzenie praw i przywilejów miasta Piaseczna przez Stanisława Augusta Poniatowskiego, 1766 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie Oddział w Grodzisku Mazowieckim, sygn. 73/1404/0/11/46.

Dokument z odręcznym tekstem po łacinie i pieczęcią — Stanisław August Poniatowski potwierdza i transumuje dokument Augusta III z 3 września 1750 r., w którym potwierdza dokument Zygmunta III nadający dla miasta Wiskitek prawa magdeburskie, 1775 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie Oddział w Grodzisku Mazowieckim, sygn. 73/226/0/-/2.

Rozłożone dwie karty z odręcznym tekstem po łacinie — Stanisław August Poniatowski potwierdza i transumuje dokument Augusta III z 3 września 1750 r., w którym potwierdza dokument Zygmunta III nadający dla miasta Wiskitek prawa magdeburskie, 1775 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie Oddział w Grodzisku Mazowieckim, sygn. 73/226/0/-/2.

Na ilustracji widać łuk triumfalny z kolumnami w stylu jońskim i wyrzeźbionymi postaciami, pod spodem podpis pisany na maszynie w języku polskim — Projekt Łuku Triumfalnego Feliksa Kruszewskiego na powrót króla do Warszawy
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/3381/0/1/2541.

Na ilustracji widać łuk triumfalny z jeźdźcem na rydwanie u góry, dwoma orłami po bokach i galerią postaci u dołu, pod spodem podpis pisany na maszynie w języku polskim — Projekt Łuku Triumfalnego Franciszka Degena dla Stanisława Augusta, 1781 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/3381/0/1/2542.

Na ilustracji widać łuk triumfalny zwieńczony koroną, po bokach dwa orły i dwa znicze, a u dołu dwie wyrzeźbione postaci, pod spodem podpis pisany na maszynie w języku polskim — Projekt Łuku Triumfalnego wzniesionego przez Olizara w Lublinie z okazji przyjazdu króla, 1781 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/3381/0/1/2546.

Na ilustracji widać łuk triumfalny zwieńczony postacią jeźdźca w rydwanie, po bokach dwie dymiące wieżyczki, a po spodem podpis pisany na maszynie w języku polskim — Projekt Łuku Triumfalnego Jakuba Kubickiego na Placu Zamkowym na powrót króla Stanisława Augusta z Wiśniowca, 1781 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/3381/0/1/2543.

Na ilustracji widać łuk triumfalny zwieńczony kartuszem herbowym, po bokach dwie kolumny ze spiczastym zakończeniem, a po spodem podpis pisany na maszynie w języku polskim — Projekt Łuku Triumfalnego Vincenza Brenny dla Stanisława Augusta, 1781 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/3381/0/1/2545.

Rozłożone dwie karty z tekstem po łacinie i w języku niemieckim — Zatwierdzone przez Stanisława Augusta Poniatowskiego prawa i artykuły dla niemieckich i polskich rzemieślników Starej i Nowej Warszawy, 1782 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/1049/0/-/19.

Dokument z tekstem w języku polskim — List Stanisława Augusta Poniatowskiego do burgrabiego Jana Kantego Fontany z 1789 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/205/0/-/904.

1of65

Wesołego Alleluja życzy Archiwum Państwowe w Warszawie!

Posted on 16 kwietnia 2025 - 15:00 by Redaktor

Radosnych i zdrowych Świąt Wielkiej Nocy,

spokojnego czasu na pozytywne refleksje

w życzliwym gronie Bliskich

życzy

Dyrektor Magdalena Wiercińska

z Zespołem Archiwum Państwowego w Warszawie

Etap wojewódzki 4. edycji Konkursu „Bez korzeni nie zakwitniesz. Moja Wielka i Mała Ojczyzna” rozstrzygnięty!

Posted on 16 kwietnia 2025 - 09:30 by Redaktor

9 kwietnia 2025 r., w trakcie posiedzenia Komisji Wojewódzkiej 4. edycji Konkursu „Bez korzeni nie zakwitniesz. Moja Wielka i Mała Ojczyzna” Jury wyłoniło finalistów I etapu na szczeblu wojewódzkim. Do etapu ogólnopolskiego zostały zakwalifikowane prace łącznie 6 uczniów w dwóch kategoriach wiekowych.

Poniżej publikujemy listę uczniów z klas IV–VI i VII–VIII, których prace zostały zakwalifikowane do etapu finałowego konkursu:

Gabriela Andrzejczyk ze Szkoły Podstawowej im. gen. Józefa Bema w Rudzie (kategoria: klasy IV–VI; opiekun merytoryczny: Małgorzata Rudnik);

Dominik Grendziński z SP im. Armii Krajowej w Jabłonnie (kategoria: klasy VII–VIII; opiekun merytoryczny: Monika Królikowska);

Aleksander Iżowski z SP nr 352 im. J. H. Wagnera w Warszawie (kategoria: klasy IV–VI; opiekun merytoryczny: Katarzyna Sobień);

Leon Karłowski z SP nr 221 z Oddziałami Integracyjnymi im. Barbary Bronisławy Czarnowskiej w Warszawie (kategoria: klasy VII–VIII; opiekun merytoryczny: Benedykt Rutkowski);

Katarzyna Manikowska z SP nr 168 im. Czesława Niemena w Warszawie (kategoria: klasy VII–VIII; opiekun merytoryczny: Robert Szulc);

Wojciech Sadowski z SP z Oddziałami Dwujęzycznymi nr 157 im. Adama Mickiewicza w Warszawie (kategoria: klasy IV–VI; opiekun merytoryczny: Maciej Łagodziński).

Komisja Wojewódzka dodatkowo opublikowała listę osób, których prace konkursowe otrzymały wyróżnienie:

Zofia Kamińska ze Szkoły Podstawowej nr 3 im. Łączniczek AK w Józefowie (opiekun merytoryczny: Agnieszka Tabisz);

Nikodem Smagowski z Publicznej Szkoły Podstawowej nr 6 z Oddziałami Integracyjnymi im. Orła Białego w Radomiu (opiekun merytoryczny: Ewelina Niemkiewicz)

Wszystkim finalistom i osobom wyróżnionym serdecznie gratulujemy!

W II etapie o charakterze ogólnopolskim Kapituła Konkursu wybierze 16 laureatów: 8 uczniów z klas IV–VI i 8 uczniów klas VII–VIII. Kapituła Konkursu – podobnie jak Komisja Wojewódzka – może dodatkowo wyróżnić niektóre osoby spośród tegorocznych finalistów.

Lista laureatów i wyróżnionych w II etapie konkursu zostanie ogłoszona do 19 maja 2025 r.

85. rocznica Zbrodni Katyńskiej

Posted on 11 kwietnia 2025 - 12:14 by Redaktor

Na czarno-białej fotografii widać schody i napis w kolorach białym i czerwonym

W hołdzie Ofiarom Zbrodni Katyńskiej oraz dla uczczenia pamięci wszystkich wymordowanych przez NKWD 13 kwietnia obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. To data szczególnego upamiętnienia 22 tysięcy polskich obywateli, którzy stanowili elitę narodu, jego potencjał obronny, intelektualny i twórczy. Na liście osób, które w brutalny sposób zostały pozbawione życia, znaleźli się oficerowie Wojska Polskiego, lekarze, prawnicy, artyści, służby mundurowe, nauczyciele.

W tym roku przypada 85. rocznica Zbrodni Katyńskiej, rok 2025 został również ustanowiony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Rokiem Polskich Bohaterów z Katynia, Charkowa, Miednoje, Bykowni i innych miejsc kaźni.

Archiwum Państwowe w Warszawie udostępniło na swojej stronie internetowej galerię unikatowych zdjęć i dokumentów z własnego zasobu dotyczących zbrodni katyńskiej. Prezentujemy między innymi: list Kazimierza Skarżyńskiego (sekretarza generalnego Polskiego Czerwonego Krzyża, kierownika Komisji Technicznej PCK w Katyniu) do profesora Mariana Heitzmana z 2 sierpnia 1946 r. dołączony do pracy „Polski Czerwony Krzyż w Katyniu”, kartę ewidencyjną majora Mariana Józefa Kroha (zamordowanego w Charkowie) z 12 Pułku Piechoty Wojska Polskiego czy fragment publikacji Grzegorza Sosnowskiego „Katyń – Golgota Wschodu” z 2000 r. zawierającej wykaz łowiczan zamordowanych w Katyniu.

Zdjęcie otwierające: Fot. Piotr Bene.

Karta z odręcznym tekstem w języku polskim — Okładka pracy Kazimierza Skarżyńskiego „Polski Czerwony Krzyż w Katyniu” z 1946 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/3788/0/1/55/1.

Karta z tekstem pisanym na maszynie w języku polskim — Fragmenty kopii maszynowej pracy Kazimierza Skarżyńskiego „Polski Czerwony Krzyż w Katyniu” z 1946 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/3788/0/1/55/3.

Czarno-biała fotografia ukazująca starszego mężczyznę w garniturze i w kapeluszu idącego ulicą, w tle grupa ludzi — Fotografia spacerującego Kazimierza Skarżyńskiego w centrum Calgary, 1954 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/3788/0/6.2.1/94.

Karta z tekstem pisanym na maszynie w języku polskim i widocznymi skreśleniami ołówkiem i długopisem — Publikacja Kazimierza Skarżyńskiego „The Katyn Mass Murder” wydana w 1952 r. w Calgary z jego odręcznymi poprawkami
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/3788/0/1/58/32.

Karta z tekstem pisanym na maszynie w języku angielskim — Odpis pisma Kazimierza Skarżyńskiego z 14 czerwca 1952 r. do Komisji Śledczej Kongresu USA w sprawie druku raportu z jego przesłuchania
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/3788/0/1/53/1.

Karta z tekstem drukowanym w języku polskim i czerwonym napisem "Raport z Katynia" — Artykuł „Sprawozdanie poufne Polskiego Czerwonego Krzyża. Raport z Katynia” z pisma „Odrodzenie” z 18 lutego 1989 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/3788/0/4/73/1.

Karta z tekstem drukowanym w języku polskim i czarnym napisem "Raport z Katynia" — Artykuł „Sprawozdanie poufne Polskiego Czerwonego Krzyża. Raport z Katynia” z pisma „Odrodzenie” z 18 lutego 1989 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/3788/0/4/73/2.

Karta z tekstem drukowanym w języku polskim — Artykuł „Sprawozdanie poufne Polskiego Czerwonego Krzyża. Raport z Katynia” z pisma „Odrodzenie” z 18 lutego 1989 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/3788/0/4/73/3.

Karta z odręcznym i drukowanym tekstem w języku polskim — Karta ewidencyjna majora Mariana Józefa Kroha (wówczas kapitana) z 12 Pułku Piechoty Wojska Polskiego
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/1285/0/1/9/11.

Karta z tekstem pisanym na maszynie w języku polskim i podpisem długopisem — Pismo kpt. Leona Żurawskiego do Józefy Kroh dotyczące pobytu mjr. Mariana Kroha w obozie w Starobielsku z 11 maja 1946 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/1285/0/1/9/15.

Karta z tekstem pisanym na maszynie w języku polskim, pieczątką i podpisem długopisem — Pismo mjr. Leona Żurawskiego do Józefy Kroh informujące o śmierci mjr. Mariana Kroha z rąk hitlerowców [sic!] w obozie w Starobielsku z 29 września 1946 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/1285/0/1/9/16.

Karta z tekstem pisanym drukowanym w języku polskim i napisem "Nowiny" — Gazeta ścienna „Nowiny dla Polskiej Wsi” z czerwca 1943 r. zawierająca listę ofiar zbrodni katyńskiej
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/4159/0/-/886.

Karta z tekstem drukowanym w języku polskim i pięcioma ilustracjami, między innymi legitymacji ze zdjęciem — Fragment publikacji Grzegorza Sosnowskiego „Katyń – Golgota Wschodu” z 2000 r.
Archiwum Państwowe w Warszawie, sygn. 72/4302/0/-/53/16.

Czarno-biała fotografia ukazująca mężczyznę w średnim wieku w mundurze polskiego żołnierza — Fotografia majora Mariana Józefa Kroha z 12 Pułku Piechoty Wojska Polskiego, 1926 r.
domena publiczna

1of23