ARCHIWUM PAŃSTWOWE W WARSZAWIE

1000-lecie koronacji Bolesława Chrobrego

Stary dokument z tekstem odręcznym w języku polskim

Koronacja królewska Bolesława Chrobrego, która odbyła się 18 kwietnia 1025 r. w katedrze gnieźnieńskiej, stanowiła jeden z kluczowych momentów w kształtowaniu się polskiej państwowości. Łącznie w historii Polski po tytuł królewski sięgnęło 28 monarchów z dynastii Piastów, Przemyślidów, Andegawenów i Jagiellonów oraz wybranych w ramach wolnej elekcji (wśród nich trzech przedstawicieli dynastii Wazów).

W zasobie Archiwum Państwowego w Warszawie i jego oddziałów zamiejscowych znajdują się liczne archiwalia dotyczące królów Polski, chociażby potwierdzenie praw i przywilejów Mogielnicy przez króla Zygmunta Augusta z 1566 r. Posiadamy też oryginalne dokumenty z XVII i XVIII wieku, m.in. przywilej króla Jana Kazimierza dla cechu stolarzy, szklarzy i tokarzy w Łowiczu, potwierdzenia praw i przywilejów miasta Piaseczna przez Augusta III i Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz dwa listy Stanisława Augusta Poniatowskiego do burgrabiego Jana Kantego Fontany.

 

85. rocznica Zbrodni Katyńskiej

Na czarno-białej fotografii widać schody i napis w kolorach białym i czerwonym
W hołdzie Ofiarom Zbrodni Katyńskiej oraz dla uczczenia pamięci wszystkich wymordowanych przez NKWD 13 kwietnia obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. To data szczególnego upamiętnienia 22 tysięcy polskich obywateli, którzy stanowili elitę narodu, jego potencjał obronny, intelektualny i twórczy. Na liście osób, które w brutalny sposób zostały pozbawione życia, znaleźli się oficerowie Wojska Polskiego, lekarze, prawnicy, artyści, służby mundurowe, nauczyciele.
 
W tym roku przypada 85. rocznica Zbrodni Katyńskiej, rok 2025 został również ustanowiony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Rokiem Polskich Bohaterów z Katynia, Charkowa, Miednoje, Bykowni i innych miejsc kaźni.
 
Archiwum Państwowe w Warszawie udostępniło na swojej stronie internetowej galerię unikatowych zdjęć i dokumentów z własnego zasobu dotyczących zbrodni katyńskiej. Prezentujemy między innymi: list Kazimierza Skarżyńskiego (sekretarza generalnego Polskiego Czerwonego Krzyża, kierownika Komisji Technicznej PCK w Katyniu) do profesora Mariana Heitzmana z 2 sierpnia 1946 r. dołączony do pracy „Polski Czerwony Krzyż w Katyniu”, kartę ewidencyjną majora Mariana Józefa Kroha (zamordowanego w Charkowie) z 12 Pułku Piechoty Wojska Polskiego czy fragment publikacji Grzegorza Sosnowskiego „Katyń – Golgota Wschodu” z 2000 r. zawierającej wykaz łowiczan zamordowanych w Katyniu.
 
Zdjęcie otwierające: Fot. Piotr Bene.
 

Informacja o funkcjonowaniu Archiwum Państwowego w Warszawie Oddziału w Otwocku

Kolorowa fotografia elewacji żółtego budynku wśród drzew.
Z powodu awarii na Stacji Uzdatniania Wody od 3 kwietnia aż do odwołania na terenie Archiwum Państwowego w Warszawie Oddziału w Otwocku użytkownicy będą musieli liczyć się z utrudnieniami sanitarnymi. Zachęcamy więc do korzystania z Czytelni w innym terminie po usunięciu awarii.
 
O wszelkich zmianach będziemy Państwa informować na bieżąco.
 

Dziewiąta edycja konferencji „Educare necesse est…”!

przedstawia sowe symbol educare

Zapraszamy do udziału w IX Ogólnopolskiej Konferencji Archiwistów i Historyków z cyklu „Educare necesse est…”. Tegorocznym tematem obrad będzie „Miasto i jego mieszkańcy w dokumencie, historiografii i dydaktyce od starożytności do końca XX w.”. Konferencję planujemy zorganizować w dniach 23-24 września br. Liczymy na wymianę informacji i doświadczeń na temat możliwości wykorzystania w praktyce szkolnej źródeł archiwalnych pokazujących miasto w różnych aspektach — miasto jako miejsce do życia (zamieszkania, pracy, kultu, rozrywki), mała ojczyzna, partner władzy państwowej, symbol, twierdza, pod kątem zabudowy, organizacji władz miejskich, statusu, roli i znaczenia, w czasach przełomu, pokoju i wojny, ale też skupiających uwagę na ich twórcach oraz właścicielach i mieszkańcach miast — ich statusie, prawach, sytuacji materialnej, pozycji społecznej oraz wzajemnych relacjach między nimi.

Przedmiotem obrad chcemy uczynić następujące zagadnienia:

źródła archiwalne do historii miast — wartość źródłowa akt miejskich, miasto jako twórca akt, prawa i przywileje miejskie, akta dużych i małych miast, wpływ czynników ustrojowych na zespoły akt miejskich;

miasto i jego mieszkańcy w źródłach archiwalnych — miasto jako konstrukt społeczny i wspólnota społeczna, miasto jako miejsce działalności zawodowej (cechy), religijnej, kulturalnej, edukacyjnej, naukowej;

edukacyjny potencjał źródeł dotyczących miasta i jego mieszkańców oraz projektów na nich opartych — charakterystyka źródeł i możliwości ich praktycznego wykorzystania na lekcjach, warsztatach i zajęciach pozalekcyjnych przykłady dobrych praktyk.

Obrady konferencji odbywać się będą stacjonarnie, w Instytucie Pamięci Narodowej oraz w Mazowieckim Samorządowym Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Warszawie. Podobnie jak w latach poprzednich będzie istniała możliwość uczestnictwa online za pośrednictwem platformy Microsoft Teams.

Do udziału w obradach zapraszamy historyków, archiwistów, nauczycieli, muzealników, bibliotekarzy i wszystkich zainteresowanych tematyką konferencji.

W tym roku wprowadzamy rejestrację udziału w konferencji w formie elektronicznej. Formularz zgłoszenia udziału w konferencji (dla osób z referatem i uczestników bez referatu) znajduje się pod adresem: https://tiny.pl/n1xv6fb1 i będzie dostępny do 1 września 2025 r.

Podczas wypełniania formularza rejestracji, w pozycji „Nazwa placówki”, prosimy wpisać: – udział stacjonarny (jeśli osoba uczestnicząca w konferencji będzie obecna fizycznie w miejscu obrad) oraz podać dzień konferencji (np.: udział stacjonarny 23.09.2025 lub udział stacjonarny 23-24.09.2025) lub – udział online (jeśli osoba uczestnicząca skorzysta z pośrednictwa platformy online oraz podać dzień konferencji (np.: udział online 23.09.2025 lub udział online 23-24.09.2025).

Wszystkich zainteresowanych wygłoszeniem referatu prosimy o dopisanie tuż po dacie: referat, a następnie wypełnienie załączonego formularza zgłoszenia referatu i przesłanie go do 30 czerwca 2025 r. (na adres: edukacja@warszawa.ap.gov.pl). Informację o włączeniu referatu do programu konferencji prześlemy do 22 lipca 2025 r.

KOMITET ORGANIZACYJNY IX OGÓLNOPOLSKIEJ KONFERENCJI ARCHIWISTÓW I HISTORYKÓW „EDUCARE NECESSE EST… — OD POLIS DO MEGALOPOLIS. MIASTO I JEGO MIESZKAŃCY W DOKUMENCIE, HISTORIOGRAFII I DYDAKTYCE OD STAROŻYTNOŚCI DO KOŃCA XX W.”

Formularze


Formularz zgłoszenia referatu PDF (193 KB)

Formularz zgłoszenia referatu DOCX (129 KB)

Termomodernizacja w Archiwum Państwowym w Warszawie Oddziale w Grodzisku Mazowieckim

Kolorowa fotografia elewacji żółtego budynku z białą tablicą. Widoczny znak parkingu i kilka miejsc do parkowania.

Stopka przedstawiająca logo instytucji polskich oraz europejskie

Uprzejmie informujemy, że w związku z realizacją projektu „Kompleksowa modernizacja energetyczna wybranych obiektów Archiwów Państwowych w Polsce – etap 2” dostęp do materiałów archiwalnych i księgozbioru bibliotecznego w Archiwum Państwowym w Warszawie Oddziale w Grodzisku Mazowieckim zapewniony zostanie w zmienionej lokalizacji. Prosimy o uwzględnienie możliwych utrudnień w swoich planach badawczych.

Tymczasowa zmiana lokalizacji

Rozpoczęcie prac termomodernizacyjnych w Archiwum Państwowym w Warszawie Oddziale w Grodzisku Mazowieckim zaplanowane jest na 2026 r. Przeprowadzone zostaną zaawansowane prace budowlane, co wiąże się z koniecznością tymczasowego udostępnienia zasobu Oddziału dla użytkowników w innej lokalizacji Archiwum Państwowego w Warszawie. Zostanie on bowiem przeniesiony do Oddziału III Udostępniania Zasobu Archiwalnego i będzie udostępniany w czytelni sekcji w Milanówku. Nasi pracownicy dołożą wszelkich starań, aby utrudnienia były jak najkrótsze i jak najmniej uciążliwe.

Nowy adres

Stefana Okrzei 1, 05-822 Milanówek

Mapka z zielonymi ulicami na białym tle z napisami.

Zachęcamy również do korzystania z zasobów dostępnych w formie cyfrowej na szukajwarchiwach.gov.pl.

Szczegółowe informacje o aktualnej dostępności zasobu będą na bieżąco zamieszczane i aktualizowane na naszej stronie internetowej. Przepraszamy za niedogodności i dziękujemy za wyrozumiałość.

Kompleksowa termomodernizacja Oddziału w Grodzisku Mazowieckim

Umowa na finansowanie termomodernizacji 27 budynków należących do 20 Archiwów Państwowych została podpisana 6 lutego 2025 r. Prace termomodernizacyjne w Archiwum Państwowym w Warszawie Oddziale w Grodzisku Mazowieckim obejmą m.in. docieplenie ścian i stropodachów, wymianę stolarki drzwiowej i stolarki okiennej oraz modernizację instalacji c.o. (centralnego ogrzewania), c.w.u. (ciepłej wody użytkowej), klimatyzacji i systemu wentylacji. Dzięki termomodernizacji nie tylko poprawią się warunki funkcjonowania Oddziału i przechowywania jego zasobu, ale też zostaną zredukowane koszty utrzymania budynku poprzez zmniejszenie emisji zanieczyszczeń, gazów cieplarnianych i zużycia energii pierwotnej oraz oszczędność prądu i energii cieplnej.

Projekt „Kompleksowa modernizacja energetyczna wybranych obiektów Archiwów Państwowych w Polsce – etap 2” współfinansowany jest przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności oraz budżetu państwa w ramach Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021–2027 w ramach priorytetu FENX.01 Wsparcie sektorów energetyka i środowisko.

#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie

 

 

MObywatelCyfryzacja KPRMFundacja Widzialni

Strona została opracowana w ramach projektu Polska Akademia Dostępności realizowanego przez Fundację Widzialni i Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji

 

APW