Przed stu laty miały miejsce pierwsze na ziemiach polskich oficjalne obchody urodzin Fryderyka Chopina. Ich początek nastąpił w Warszawie 22 lutego 1910 r. uroczystym nabożeństwem w kościele św. Krzyża oraz koncertem w filharmonii. Najbardziej okazały przebieg miały uroczystości rocznicowe we Lwowie. W ramach tych obchodów odbył się pierwszy ogólnopolski Zjazd Muzyków Polskich, konkurs kompozytorski i Festiwal Muzyki Polskiej. Obchody poprzedziło nabożeństwo w katedrze lwowskiej 23 października 1910 r., gdzie kazanie wygłosił bp Władysław Bandurski, a następnie koncert w teatrze im. Skarbka, podczas którego przemawiał Ignacy Józef Paderewski.
Uroczystości 100. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina odbywały się też w innych miastach polskich, m.in. w Łowiczu, gdzie Towarzystwo Śpiewacze „Lutnia” zorganizowało 22 maja 1910 r. wieczór muzyczno-wokalny ku czci kompozytora. Okazały program miały uroczystości w 1949 r. z okazji 100. rocznicy śmierci Chopina. Powołany uchwałą Rady Ministrów z 20 marca 1948 r. Komitet Wykonawczy „Roku Chopinowskiego” zaplanował wydanie zbiorowe dzieł kompozytora w opracowaniu Ignacego Paderewskiego oraz szeregu książek poświęconych jego życiu i twórczości. W ramach tych obchodów zainaugurowano w 1949 r. Dusznikach festiwale chopinowskie, a w Warszawie odbył się pierwszy od zakończenia II wojny światowej IV. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.
________________________________________________________________________________________
…Wczorajsza
uroczystość inauguracyjna w Filharmonii,
poprzedzona nabożeństwem w katedrze, była wspaniałą manifestacją
współczesnej
myśli polskiej, uprzytomniającej narodowi tę chwałę. Trzech
mężów
najwymowniejszych i najgodniejszych złożyło hołd Szopenowi: w katedrze
ks.
biskup Bandurski,
a tam na uroczystości prezes Akademii hr. Tarnowski
i Paderewski.
Te nazwiska podkreślone starczą za charakterystykę chwili. Nic
piękniejszego i
głębszego nie mogło być w Polsce słowu powierzone. Chcielibyśmy
roznieść po
świecie ich słowa w całym brzmieniu (…).
Już
przed godz. 12. sala Filharmonii zaczęła zapełniać się
publicznością. Wnętrze sali ozdobione dywanami i kwiatami, naprzeciw
podium na
balkonie pierwszego piętra wśród kwiatów i
zieleni ustawiony biust Szopena.
Przed estradą mównica. Z uderzeniem godz. 12. olbrzymia sala
zapełniła się
całkowicie. Przybyli między innymi trzej arcypasterze i dygnitarze
krajowi i
państwowi, goście z innych dzielnic (…).
Z relacji „Słowa Polskiego” o uroczystościach 100. rocznicy urodzin Chopina we Lwowie.
…A jednak w Chopinie tkwi wszystko, czego nam wzbraniano: barwne kontusze, pasy złotem lite, posępne czamarki, krakowskie rogatywki, szlacheckich brzęk szabel, naszych kos chłopskich połyski, jęk zranionej piersi, bunt spętanego ducha, krzyże cmentarne, przydrożne wiejskie kościółki, modlitwy serc stroskanych, niewoli ból, wolności żal, tyranów przekleństwo i zwycięstwa radosna pieśń (…).
Fragm. przemówienia I. Paderewskiego wygłoszonego podczas uroczystego wieczoru w teatrze im. Skarbka we Lwowie 24 X 1910 r.
…Niejednokrotnie
słyszałem zdanie, wygłaszane przez muzyków
i krytyków muzycznych: „Chopin jest kompozytorem
międzynarodowym, należącym do
całego świata, a więc wolno każdemu wykonywać jego utwory, tak, jak je
rozumie
i odczuwa”.
Takie
pojęcie interpretacji uważam za zbyt ryzykowne, gdyż
byłoby ono zbyt wygodnym dla muzyków, słabo odczuwających
charakter twórczości
Chopina.
Niemcy
potrafili wywalczyć sobie prawo decydowania, jak
należy traktować Bacha, Beethovena, Mozarta, zgodnie z tradycją i
nauczyli nas
stylowej interpretacji dzieł tych mistrzów, my zaś
dobrowolnie chcemy
zrezygnować z przysługujących nam praw, zrywamy z tradycją i
stwierdzamy tym
samym, że styl chopinowski nie istnieje (…).
Z
artykułu A. Michałowskiego w „Warszawskiej Gazecie
Porannej” z 14 XI 1926 r.
a) wydanie zbiorowe dzieł Fryderyka Chopina w opracowaniu Ignacego Paderewskiego,
b) wydanie prac monograficznych i naukowych związanych z życiem i twórczością Fryderyka Chopina,
c) wydawnictwa dla najszerszych warstw ludu pracującego miast i wsi oraz dla młodzieży, upowszechniające znajomość twórczości Fryderyka Chopina,
d) imprezy artystyczne w kraju i zagranicą, poświęcone Fryderykowi Chopinowi, zwłaszcza organizacja Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego,
e) zjazdy, wystawy oraz kongresy krajowe i międzynarodowe (…).
Z uchwały Rady Ministrów z 20 III 1948 r. w sprawie obchodów „Roku Chopinowskiego” w 1949 r.
_________________________________________________________ Plakat wystawy chopinowskiej w ratuszu w Łowiczu 17-24 X 1957 r. wg projektu Zdzisława Pągowskiego; APW/OŁ, Zbiór afiszów, sygn. 1005 |