Archiwum Państwowe w Łowiczu powołane zostało na mocy zarządzenia Ministra Oświaty z 21 lipca 1950 r. i art. 45 dekretu z 7 lutego 1919 r. o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaliami. Powstała wtedy w Łowiczu ekspozytura powiatowa Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Łodzi. W dwa lata później Powiatowe Archiwum Państwowe w Łowiczu otrzymało statut, który określał archiwum jako miejsce przechowywania materiałów archiwalnych wytworzonych i wytwarzanych na obszarze powiatu łowickiego, a następnie przekazywanych po 5 latach do WAP w Łodzi. W 1956 r. w związku z utworzeniem nowych powiatów na terenie woj. łódzkiego poszerzono obszar działania PAP w Łowiczu o powiat kutnowski, zaś rozporządzeniem Rady Ministrów z 19 lutego 1957 r. i 30 grudnia 1958 r. przyznano mu prawo posiadania stałego zasobu.

Siedziba Archiwum Państwowego znajdowała się początkowo przy Nowym Rynku 20. Pomieszczenia biurowe łącznie z magazynem zajmowały tam niedużą powierzchnię ok. 58 m kw. i były poważnie zawilgocone. W 1958 r. archiwum łowickie uzyskało pomieszczenia o pow. ok. 170 m kw. w budynku muzeum, z wejściem od ulicy 3 Maja 1. W związku z wprowadzeniem nowego podziału administracyjnego kraju w 1975 r. nastąpiła likwidacja archiwum powiatowego. Od 1 lutego 1976 r. w Łowiczu utworzono ekspozyturę WAP w Skierniewicach, którą trzy lata później przekształcono w oddział terenowy. Z dniem 1 kwietnia 1985 r. zarządzeniem Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych oddział łowicki WAP w Skierniewicach stał się Oddziałem w Łowiczu Archiwum Państwowego m. st. Warszawy. W powyższej strukturze organizacyjnej łowickie archiwum wykonuje swe zadania do dzisiaj.

Aktualny zasięg działania Oddziału w Łowiczu to miasto: Łowicz oraz gminy: Bielawy, Bolimów, Chąśno, Domaniewice, Kocierzew Południowy, Łowicz, Łyszkowice, Nieborów, Zduny.